Çağımızın büyük roman müellifi Stephen King 74 yaşında. Fevkalade bir disiplinle durmak bilmeden üreten ve her yeni romanında okurlarını hayranlık içinde bırakan King, yapıtlarının sinema ve dizi haklarını onlar daha basılmadan satmasıyla da meşhur hale gelmiş bir müelliftir. King’in onlarca lisanda, yüzlerce ülkede çoksatanlar ortasında olmasının en temel sebebi elbet ki güzel bir öykü anlatıcı olmasından kaynaklanır. Sonra da ilgilendiği tıp ve bu cinsin Hollywood’daki popülaritesi devreye girer. Fakat bütün bunlar onu “popüler yazar”, “çoksatan kitapların yazarı” başlığına sıkıştırmaya yetmez. Çünkü King’in birinci romanı ‘Göz’den (Carry, 1974) bu yana atmosfer yaratma marifeti ve lisana olan hâkimiyeti onu daha şimdiden ölümsüz bir müellif haline getirir. King’e nazaran yazmak her şeyden evvel sıkıntıyı ciddiye almakla alakalı bir durumdur. Temel kırılma daima bu birinci anda yaşanır. Bunu da ‘Yazma Sanatı’ isimli kitabında şu biçimde tarifler:
“Yazma hareketine gerilerek, heyecanlanarak, umutlanarak yahut ümitsizliğe düşerek yaklaşabilirsiniz, aklınızdaki ve kalbinizdekileri asla tam manasıyla kâğıda aktaramayacağınız hissini taşıyabilirsiniz. Bu işe yumruklarınızı sıkmış, gözlerinizi kısmış, kıç tekmeleyip birilerini alaşağı etmeye hazır halde girebilirsiniz. Bir kızın sizinle evlenmesini ya da dünyayı değiştirmeyi istediğiniz için girebilirsiniz. Her türlü girebilirsiniz, yalnızca hafife alarak girmeyin. Bir kere daha söyleyeceğim: İşe, boş sayfayı hafife alarak girmeyin.”
SON BİR İŞ…
King’in son romanı ‘Billy Summers’ bir yıl evvel piyasaya çıktı. Altın Kitaplar da geçtiğimiz günlerde Gökçe Yavaş’ın çevirisi ve özgün kapağıyla Türkçeye kazandırdı. Kitaba ismini veren başkarakter Billy Summers, vakti vaktinde ABD ordusunda askerlik yapmış bir keskin nişancıdır. Ordudan ayrıldıktan sonra da suikastçılık yapmaya başlar. Tamı tamına 17 büyük suikastın akabinde hatırı sayılır bir parayla emekli olmanın hayalini kurarken, Nick Majarian ona son bir iş teklifinde bulunur. Son bir cinayet. Üstelik bunun parası her
Billy Summers, Stephen King, Çev: Gökçe Yavaş, Altın Kitaplarzamankinden çok daha fazladır: Tamı tamına 2 milyon dolar. Billy birincinin işkillense de 2 milyon doların fevkalade bir emekli ikramiyesi olacağını düşünerek Nick’in teklifini kabul eder. Gayede ise yeni tutuklanan ve bildiklerini anlatmakla “bazılarını” tehdit eden bir diğer suikastçı vardır.
Billy işi kabul eder ve yeni bir kimlikle, yeni bir mahallede yaşamaya başlar. Değişen birinci şey ismidir doğal, o artık keskin nişancı Billy Summers değil, birinci kitabını bastırmaya çalışan David Lockridge isimli bir muharrirdir. Yetenek vadeden biridir David. “Temsilcisi” ona beladan uzak duracağı bir konut ve rahatça çalışması için bir ofis kiralar. Billy bir yandan komşularıyla kaynaşırken, bir yandan da “temsilcisinden” gelecek işareti bekleyip geçersiz bir hayat sürmeye başlar.
BİR VÜCUT DÖRT KİMLİK
Aslında bu Billy’nin birinci düzmece kimliği değildir. İşlediği 17 cinayette de farklı bir kimliğin, farklı bir özgeçmişin altına girmiştir Billy, ancak müelliflik… Bunu hiç kestirim edememiştir.
Billy çizgi roman okumayı çok seven, Dickens ve Zola hayranı biridir. Bugüne kadar hakikat düzgün bir şey yazmamıştır, lakin çalıştığı adamlar, rolüne adapte olması için ona bir şeyler yazması gerektiğini söylerler. Billy de mecburen yazmaya başlar. Yazdıkları otobiyografik bir hal almaya başlayınca ismini değiştirir natürel, kendine Benjy Compson ismini verir.
Bir de kaçış planı için tasarladığı ve eski kimliklerinden biri olan Dalton Smith olarak kimseye haber vermeden bir mesken kiralar, orada da yeni bir ömür kurar kendine. Böylelikle tek vücutta dört kimlikle birlikte yaşayarak büsbütün modüllere ayrılır. Gizlenmeye çalıştığı şey, tabiri caizse onun kaybolmasına sebep olur.
SADECE MAKUS ADAMLARI ÖLDÜR
Romanın çıkış noktası olan “son bir iş” sorununun bilhassa sinemada daha önce çok defa işlendiği bilinen bir gerçektir. King bunu verdiği röportajlarda kendisi de belirtir ve romanın bir yerinde şöyle muharrir: “Suç sinemaları bir cinsse ‘son bir iş’ onun alt çeşidiydi. O sinemalarda son iş her vakit zıt giderdi. Billy bir soyguncu değildi, mafyayla çalışmıyordu ve batıl inançları da yoktu fakat bu son iş problemi tekrar de canını sıkıyordu.”
Ancak King, ‘Billy Summers’da bu çıkış noktasına bağlı kalarak karakterin öncesine ve sonrasına odaklanıp işi farklı noktalara taşır. Bunu da şu biçimde yapar:
Önceyi atlatmak için David Lockridge’i, yani muharrir kimliğini kullanır, biz de böylelikle Billy’nin geçmişini ve nasıl bu türlü bir beşere dönüştüğünü öğreniriz: Annesi ve kendinden küçük kız kardeşiyle bir arada yaşayan Billy birinci cinayetini 11 yaşında işler ve kardeşini öldürdüğü için annesinin sevgilisini vurur. Bu travmanın akabinde bir mühlet annesiyle yaşasa da sonunda bir bakımevine yerleştirilir. Alkolik ve pasif biri olan annesi vakitle düzelmek yerine meth batağına fikir de kendi yolunu çizmeye karar verir ve orduya yazılır. Keskin nişancılığı buradan ileri gelir. King bu süreçte I. ve II. Felluce Savaşı’nı, ABD ordusunun o topraklardaki halini ve halkın onlara karşı olan reaksiyonunu de işler. Böylelikle Billy’nin orada yaşadıklarından sonra ordudan ayrılıp “sadece berbat adamları” öldüren bir suikastçıya dönüşmesi de sıkıntı olmaz.
“Sadece makus adamlar…” Billy’nin olmazsa olmazı haline gelen bu kaide, onun hayata karşı kendini âlâ hissedebildiği tek şeydir. Böylelikle geçmişteki acılarından ve işlediği günahlardan kurtulmaya çalışır, lakin bu da pek uygun bir sonuç vermez.
YENİ ROMAN: FAIRY TALE
“Son bir iş”in geçmişi işte böyledir. Devamındaysa, yani her şey karşıt gittikten sonra bir kaçma-kovalamaca öyküsüyle karşılaşırız. Üstelik bu serüvenin ortasında romana orijinal bir karakter daha sokar King: Hiç beklemediği bir vakitte Billy’nin karşısına çıkan ve istismara uğradığı aşikâr olan Alice Maxwell isimli bu karakter kıssanın seyrini de önemli halde tesirler…
‘Billy Summers’ın en dikkat çeken taraflarından biri de ‘Medyum’ romanına (The Shining) yapılan göndermelerdir sanıyorum. Billy, Alice’le birlikte yakın arkadaşı Buck’ın yanına Sidewinder’a masraf. Burası ‘Medyum’daki kurgusal kasabadır. Sonra da ortalarında meşhur Overlook Otel’ine dair birtakım konuşmalar geçer. Başka küçük göndermeleri söylemiyorum bile… Lakin ‘Medyum’ romanını sevenlerin ‘Billy Summers’dan daha çok zevk alacakları ortada.
King bir röportajında ‘Billy Summers’ın, bodrum kat bir dairede pencereden dışarı bakan, herkesi gören, gizlenen bir adam fikri üzerinden yavaş yavaş şekillenmeye başladığını söyler. Sonra yüksek katlı bir bina, sonra bir tüfek, nihayetinde de yalnızca berbatları öldüren bir suikastçı belirdi, der. Romanı yazarken öykünün etap etap ortaya çıktığını belirten King, her muharrir üzere kendisinin de yapıtını kaleme alırken benliğini keşfettiğini, bugüne kadar farkında olmadığı, ruhunun derinliklerinde saklanan kimi şeyleri öğrendiğini sav eder. Bu, vakit zaman okurlar için de geçerlidir alışılmış…
Bitirirken şunu da söyleyeyim: King’in şu sıralarda hazırladığı kitap ‘Fairy Tale’ ismini taşıyor. Yapılan resmî açıklamaya nazaran kitap 6 Eylül’de raflardaki yerini alacak. Umarım Altın Kitaplar bu kitabı da kısa vakitte Türkçeye çevirir. Merakla bekliyoruz…