Somalı madenciler, bu kere Eynez Ocağı’nın Ankara’da yapılan bilinmeyen ihaleyle kendilerinden habersiz satılmasını önlemek için yollara düştü. Ankara’ya yürüyen çalışanlar ismine Maden-İş Lideri, “Evlek evlek sattılar, ülkeyi bu türlü batırdılar. Biz bunu önlemeye çalışıyoruz” dedi.
SOMALI MADENCİLER, ÖZELLEŞTİRMEYE NEDEN DİRENDİKLERİNİ SÖZCÜ’YE ANLATTI:
Dertlerine tahlil bulmak isteyenlerin yolu Ankara’dır. Kimisi bu yürüyüşe Çorum’dan, kimisi Zonguldak’tan, kimisi Soma’dan başlar. Zonguldak Genel Maden İş Sendikası’nın 4 Ocak 1991’de başlattığı Ankara yürüyüşünü unutamam. Genel Lider Şemsi Denizer, “Canlarım” diyor, eşleriyle, babalarıyla birlikte yürüyüşe katılanların dalga dalga sloganları yükseliyordu. CHP Genel Lideri Kemal Kılıçdaroğlu’nun Balıkesir mitinginde, üzerlerinde madenci kıyafetleri olan “Kömür vatandır, satılmaz” diye bağıran çalışanlar vardı. O personellerin Ankara yürüyüşü başlattığını orada öğrendim.
Ankara’ya yürümek için Soma’dan yola çıkıp Kırkağaç’ta durdurulan madenciler müellifimiz ve Ankara Temsilcimiz Hürmet Öztürk’e konuştu.
Türkiye maden İş Sendikası Genel Lideri Nurettin Akçul’u telefonla arayıp niye yürüdüklerini öğrendim. Ankara’ya yürümek için yola çıkan, lakin Kırkağaç yolunda durdurulan emekçilerin yanına, Soma’da buluştuktan sonra Nurettin Akçul’la gidiyoruz. 13 Mayıs 2014’de Soma’ya 301 madenci kardeşimiz şehit olduğunda da gelmiştim. Onların maden ocağından çıkarılışına da şahit olmuştum. Artık, mezarlarının başına oturup sendikacılarla birlikte dua ettim. Allah hepsine rahmet eylesin.
Madenciler şehit arkadaşlarını da unutmadı.
İŞÇİLERLE BİRLİKTE
Türkiye Kömür İşletmeleri’nin (TKİ) Ege Linyit İşletmesi’ne bağlı Eynez Açık ocağı bulunuyor. Burada 17 yıldır açık ocak hafriyatı, kömür çıkarılıyor. Soma bölgesinde yaklaşık 11 bin maden personelinden bin 200’ü TKİ’de çalışıyor. Bunlardan 400’ü Eynez’de bulunuyor. TKİ, 3 milyon ton kömürün çıkarılmasını, alt şirketlerinden Yeni Anadolu’ya verdi. Bu şirket de, ODAŞ firmasına devretti. Bunun yanı sıra üzeri açılan, kömür çıkarılmasına hazır 6 milyon ton kömür bulunuyor. Enteresandır, ocak arife günü firmaya verildi. İşte, bu durum çalışanları isyan ettirdi. Geçen Cuma günü emekçiler Ankara’ya yürümeye başladı. Her yürüyüşte olduğu üzere önleri kesildi. Onlar da mesai saatlerinde işlerinde çalışıyor, mesai saati dışında Kırkağaç Çamı bölgesinde toplanıyor. Genel Lider Nurettin Akçul, Güç Bakan Yardımcısı’yla yaptığı görüşmeyi emekçilere anlatıyor.
Sessizce dinliyorlar. Personeller huzurlarının bozulduğunu belirtiyorlar. Çalışanların yanına gelip, “Derdiniz nedir, niye yürüyorsunuz?” diyen iktidar yanlısı kimsenin olmaması da farklı. Çalışanların, eşleriyle, çocuklarıyla buluşma yeri de Kırkağaç Çamı bölgesi olmuş. Revin Türk, nöbette olan eşi Cengiz’i kızı Derin Ada ile birlikte ziyarete gelmişti. Eşinin haklı olduğunu belirttiği gayretinin yanında olduğunu belirtiyordu. Emekçilerle sohbet ederken en çok duyduğum, “Mücadeleyi bırakmayacağız” kelamları oluyordu. Pekala bu çaba ne için? Onların anlattıklarından aktaralım:
Soma Maden-İş Şube Lideri Şevket Şahin: “Dünyanın en sıkıntı işlerinden birisi maden emekçilerinin yaptığıdır. 27 yıldır ben burada çalışıyorum. Hak gayretimiz, bu yerlerin peşkeş çekilmesini engellemek içindir. TKİ, alt şirket üzerinden bu yerleri peşkeş çekiyor, biz de buna pürüz olmak için düştük yollara. Kömürü gün yüzüne çıkardığımız yerlerden birisi tehlikeli bir bölge. Çatakta çalışmak sıkıntı. Kömür baronları, göz diktikleri öteki parsellerin de kendilerine verilmesini isteyecek. Kömür baronları için insan hayatının bir ehemmiyeti yok. Buraları verince, kömür 3-5 sermayedarın elinde olacak. Sistem bu biçimde devam ederse kömür fiyatlarına kimse yetişemeyecek.”
Saygı Öztürk, madencilerle birlikte kömür çıkarmaya hazır hale getirilen sahayı da gezdi.
5’li çete yerine 5’li çantacılar
Türkiye Maden İş Sendikası Genel Lideri Nurettin Akçul, kömür ocaklarının nasıl satıldığını anlatırken, “Evlek evlek sattılar, ülkeyi bu türlü batırdılar. Biz Türkiye batmasın diye bu çabayı veriyoruz ” diyor. Her birinden farklı sesler yükseliyor. Birisi, “5’li çete üzere, buralarda da 5’li çantacılar var” diyor. “Çantacılar” ilgimi çekince, onları, emekçiler şöyle anlatıyor: “Hangi kömür ocağını nasıl alacaklarını, kaça alacaklarını çantacılar belirliyor. Onlar müşterisini buluyor, işleri bağlıyor ve kurul alıyor. Bunu yapanlar da o denli sıradan beşerler değil.”
Dozer operatörü Kadir Alan, “Fakir-fukaraya kömürü biz veriyoruz. Çıkardığımız her bir avuç kömürde tüyü bitmemiş çocuğun hakkı var” diyor.
Kantarcı Hüseyin Bor: “Kömür altın pahasında olacak. TKİ’nin kömürünü, altınını devlet birilerine veriyor. Bizim makine parkımızın yenilenmesine, yeni personel alınmasına muhtaçlığımız var. Ancak güya bize ‘film bitti’ deniliyor.”
25 yıllık maden personeli Kenan Günsal da “Biz devletçiyiz. Bakın TKİ’nin 2004 liraya sattığı kömürü özel kesim Soma’da 4 bin liraya satıyor. İnanın, kömür fiyatlarına kışın para yetişmeyecek” diyor.
İşçiler maden girişini bu türlü kapattı.
BEKLEYİŞ SÜRÜYOR…
İşçilerin Ankara’ya yürümesine müsaade verilmiyor. Onlar da kurdukları çadırda, 40 dereceyi aşan sıcakta bekliyorlar. Gelip-geçen onlara selam veriyor. Onlar beklerken, özelleştirilen lakin özel kesimin şimdi araçları sokmasına müsaade verilmeyen kömür bölgesine gittim. Yeraltında çalışmak güç lakin yer üstü de kolay değil. Her taraf toz, toprak. Dev iş makineleri, kamyonlar çalıştıkça her tarafı toz kaplıyor. Vakit zaman su kamyonlarıyla yollar sulanıyor. Üzerindeki toprak, taş alınmış, kömür çıkarılmasına hazır olan yerleri gördüm. Artık, buraların özel kesime, “Ben çıkaramadım gel sen çıkar” denilmesi personelleri isyan ettiriyor.
Madenci sayısı giderek azalıyor
İşçiler o kadar dolu ki, açtıkları, gün yüzüne çıkarttıkları kömürün bu halde elden gitmesini istemiyorlar. Açık ocak madenciliğinde ağır iş kamyonları çalışıyor. O kamyonları da gördüm. Ancak bugüne kadar açıkçası ben bu türlü araçların olduğuna birinci sefer şahit oldum. Meğerse o gördüğümüz araçların en yenisi 1997 modelmiş. Bir personel bunu anlatırken şunları ekledi: “Bu araçların yenilenmesi gerekiyor fakat yenilenmiyor. Yeni emekçi alınmıyor. Meğer maden personelliği çok farklı. Onların yetişmesi, kendinden sonra gelenleri de yetiştirmeleri gerekiyor. Yani, madenci sayısı giderek azalıyor. TKİ, piyasaya kömür vermiş olsa kömür fiyatı ucuzlar. Biz yalnızca askeriye, okullar, toplumsal yardımlaşma fonuna kömür veriyoruz. 650 bin ton kömür veriyoruz, Hazine’den bunun yarasını da alamıyoruz. Sonra, ‘Kömür ocakları ziyan ediyor’ deniliyor. Natürel ziyan eder. Ben 17 yıl emek verip kömür ocaklarını gün yüzüne çıkarmışım, artık onları diğerlerine veriyorlar. Olacak iş değil. Biz direnmeyelim de kim dirensin. Vatan toprağını göz nazaran satıyorlar.”