Türkiye Uzay Ajansı Lideri Serdar Hüseyin Yıldırım, İzmir İktisat Üniversitesi Uzay ve Havacılık Teknolojileri Kulübü tarafından düzenlenen “Milli Uzay Programı Türkiye’nin Uzay Misyonu ve Türk Astronot Görevi” bahisli konferansta konuştu. Ulusal Uzay Programı çerçevesinde birinci Türk astronotun 2023 yılında uzaya gönderileceğini ve bunun için müracaatların sürdüğünü hatırlatan Yıldırım, “Türk yolcu için müracaatlar devamlı artıyor. En son tıklayan sayısı 5 milyonu geçmişti. Başvuruyu yapmak için kayıt yapmak gerekiyor. Birkaç gün evvel kayıt yapanların sayısı 36 bin civarındaydı. Başvuruyu tamamlayanların sayısı ise 500’ü buldu. Bunun bini bulacağını düşünüyoruz. Zira kayıt yaptıranların birden fazla başvuruyu tamamlayacaktır. Lakin bu sayı mecburen ikiye düşecek. İki kişi eğitim alacak lakin bir kişi Memleketler arası Uzay İstasyonu’na giderek deneylerimizi yapacak” diye konuştu.
Sadece iki kişi eğitim alacak, bir kişi uzaya gidecek
İlk Türk’ün Memleketler arası Uzay İstasyonu’na gönderilme çalışmaları hakkında ayrıntılı bilgi veren Yıldırım, “Günümüzde artık parası olan uzaya çıkabiliyor ancak bu bahis gündeme geldiğinde oy birliği ile ‘Bilim misyonu ile bu iş olacaksa bu masrafı yapalım’ dedik. Bizim programımız, bilim misyonu programıdır. Türkiye bugüne kadar yerçekimsiz ortamda bilimsel çalışma yapma fırsatı hiç bulamadı. Uzaydaki yer çekimsiz ortamda yapılacak deneylerin bizim için çok kıymeti var. Şu anda bilimsel çalışma tekliflerini topluyoruz ve karara varacağız. Astronotumuz uzay istasyonunda 7-10 gün ortası kalacak. Yapabileceği 3 yahut 4 bilimsel çalışmayı da tespit edeceğiz. Astronotumuz, oradaki imkanları kullanarak bilimsel çalışmaları istasyonda gerçekleştirecek. Çok büyük aksilik olmazsa 2023 yılı içerisinde bu seyahat gerçekleşecek. Müracaatlar devam ediyor. Önemli sayıda müracaat var. Binli sayılarda talep olacak. Bunları ön elemeden geçireceğiz ve seyahati yapacağımız Amerika şirketi ile birlikte iki kişiyi seçeceğiz. Kim asıl, kim yedek eğitimden sonra muhakkak olacak. Daha başarılı olan asıl olarak uzaya gidecek lakin yedek olan da birebir eğitimleri alacak” bilgisini verdi.
Türk astronotun yapacağı deneyler
Uzaya gidecek Türk astronotun çalışması beklenen bilimsel mevzuları da anlatan Yıldırım şöyle konuştu: “Tıbbi medikal hususlar kesinlikle olacaktır. Zira yerçekimsiz ortamda insan bedeninde değişimler gözleniyor. Artık uzay tıbbi diye bir başlık var. Deneylerin bir ya da iki tanesi medikal ve tıbbi alanda olacaktır. Gereç teknolojisi ile ilgili çalışmalar olabilir. En az su ile yani topraksız tarım ile ilgili deneyler olabilir lakin şimdi bunları seçmiş değiliz. Talepler geliyor. Tek kriter bizim seçmemiz değil, çalışmaların Milletlerarası Uzay İstasyonu’na altyapısına uygun olması.”
“Bir senede iki uydu fırlatan ender ülkelerden biriyiz”
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan tarafından hizmete alınacak Türksat 5B hakkında da değerlendirmede bulunan Yıldırım, Türkiye’nin bir senede iki uydu fırlatan az ülkelerden biri olduğunu ve Türksat 5A ile Türksat 5B uydularının fırlatıldığını hatırlattı. Türksat 5A uydusunun daha evvel yörüngeye yerleşip işletmeye alındığını söz eden Yıldırım, kelamlarını şöyle sürdürdü: “5B uydumuz da yörüngeye ulaştı ve işletmeye alınacak. Uydu; işletmeye alınmaya, tabiri caizse düğmesine basılmaya, yayınları aktarmaya hazır. Cumhurbaşkanımızın başkanlığında yapılacak toplantıda işaret vermesiyle 5B devreye alınmış olacak.”
“Hibrit itki sistemi ile aya gideceğiz”
Aya ulaşma gayesinin de yoluna devam ettiğini, aralıkta mukavele imzalayarak aya gidecek olan aracı imal etme görevini gerçekleştirdiklerini söyleyen Yıldırım, “Tasarım çalışması sonuncu safhaya geldi, haziran sonu bitmesi planlanıyor; imalata gecikecek. İmalat sürecini Türkiye’de süratli yapacak durumdayız. Hibrit itki sistemi ile aya gideceğiz. Âlâ gidiyoruz. ‘2023 sonu’ dedik fakat pandemi nedeniyle yurt dışında tenin ettiğimiz materyaller nedeniyle 2024’e sarkacak. Lakin 2 yılda bu aracımız aya ulaşacak. Aya ulaşmak, Türkiye’yi çok öteki yere getirecektir. Bunu yapabilen çok az sayıda ülke var. Bundan sonra 2028-2029’da aya yumuşak iniş planlıyoruz. 3 günlük gidişi yönetmeyi planlıyoruz. Türkiye’de bunlar daha evvel denenmedi bile. Türkiye’nin uzay macerası sadece yakın yörüngelerden ibaretti. Bunlar sıkıntı, kıymetli ve Türkiye’yi sıçratacak çalışmalar” kelamlarına yer verdi.
“Türkiye’nin elinde uzay motoru olarak kullanabileceği bir yapı olacak”
Türkiye’nin ay programında kullanacağı itki sisteminin de büsbütün yerli imalat bir hibrit motoru olduğunu vurgulayan Yıldırım, “Bu teknolojide dünya başkanı durumundayız. Çok kere statik testleri, fırlatmaları yapıldı. Çok başarılı gidiyoruz. Her motorun, her sistemin eksileri ve artıları var fakat bunun çok büyük bir artıları var ki o da çevreci motor olması, inançlı motor oluşu ve ekonomik olarak maliyeti düşük bir motor olması. Ay misyonumuzda bu motoru ateşleyip kullandığımız vakit bir uzay tarihçesi kazanacağından, artık Türkiye’nin elinde uzay motoru olarak kullanabileceği bir yapı olacak. Bu da bizim için büyük bir kazanç” tabirlerini kullandı.
“Türkiye önemli bir fırlatma alternatifi haline gelebilir”
Fırlatma aracı konusunda da çalışmaların devam ettiğini belirten Yıldırım, “Ay misyonundaki uzay aracımızı Roketsan’ın fırlatma sistemi ile uzaya çıkarmayı istiyoruz. Bu sıkıntı bir iş, kolay değil fakat çok ağır çalışılıyor. O vakit daha rahatça göğsümüzü gererek yerli bir sistemle uzaya çıkmış oluruz ancak o tarihe yetişmese bile bu olacak. Kesinlikle uzaya inişimizi sağlayacağız. Şayet bunu gerçekleştirirsek birden fazla kimsenin beklemediği kadar yakın bir vakitte Türkiye önemli bir fırlatma alternatifi haline gelebilir” diye konuştu.
“Artık ‘Türkiye yapamaz’ denmiyor”
2020 yılını Ulusal Uzay Programı üzerine hazırlık yaparak geçirdiklerini, programın Türkiye’nin ortak aklıyla hazırlandığını söyleyen Yıldırım, “10 yıl içinde gerçekleştirilmek üzere Türkiye’nin ortak aşklıyla hazırlanan Ulusal Uzay Programı açıklandı. Bana Amerikalılar ‘Bu programı size Ruslar mı verdi?’ diyor. Ruslar da ‘Amerika mi verdi?’ diyor. Kimse bunu kendimizin yapmış olabileceğine inanamıyor. Kısa müddette beklenmedik amaçlar ortaya koyduk. Fakat artık ‘Türkiye yapamaz’ da denmiyor. ‘Zamanında yapılabilecek mi?’ diye ufak tefek sesler var. Beşerler çok daha fazla sayılarda yakın vakitte uzayda yaşıyor olacak. Biz de bunlara hazırlanmak durumundayız. Bunları görmezden gelemeyiz. Sonra ‘Biz neredeydik?’ demek acınası bir durum olur. Uzay çalışmalarına bugün para harcamazsak yarın daha yoksul olacağız. Bu yatırımları yaparak geleceğin iktisadından ve imkanlarından hisse alma bahtına sahip olacağız. Uzayda varsanız uzaydaki avantajlardan hisse alabilirsiniz. Tenkit getirenlerin birden fazla bilmediğinden. Bilseler o denli söylemezler” dedi.
“Uzaysız hiçbir şey olmayacak”
Türkiye’nin potansiyeli çok yüksek bir ülke olduğunu kaydeden Yıldırım, şöyle devam etti: “Yeter ki hakikat işleri yanlışsız şahıslarla yanlışsız vakitte yapalım. Bunu yaptığımız vakit kısa müddette çok yol alabilen bir milletiz, ülkeyiz. Uzayda da bunu başarmak istiyoruz ve başarabiliriz. Olağan ki kolay değil zira biraz geriden geliyoruz ve bütün dünya uzaya konsantre olmuş durumda. Yeni bir uzay çağındayız. Uzaysız hiçbir şey olmayacak. Bütün sistemler uzaya çıkıyor. Uzayda yoksanız dünyada da kelam sahibi olamazsınız. Türkiye bunun için tartı veriyor. Ulusal Uzay Programı şahsen Cumhurbaşkanımız tarafından açıklandı ve bu çok değerli bir işarettir. Bu programın arkasında çok kıymetli bir siyasi irade var. Türkiye, bu işi ne kadar ciddiyete aldığını gösterdi. Yurt dışında da Türkiye’nin bu programı çok ciddiye alınıyor. Türkiye’nin bunları yapabileceğini artık herkes görüyor. Yeterli gidiyoruz. Daha hızlanmak da istiyoruz. Bunun olması için de bir ekosistemin gelişmesi çok önemli” diye belirtti.