Kur’an-ı Kerim’in doksan üçüncü suresi olan Duha suresi, Mekke devrinde nazil olmuştur. İniş sırasına göre 11. suredir ve 11 ayetten oluşur. Birinci ayette geçen ve “kuşluk vakti” anlamına gelen Duha kelimesinden dolayı bu adı almıştır. Vedduha suresi olarak da anılır. Dini kaynaklarda, Duha suresi duası faziletleri, anlamı ve meali ile ilgili önemli bilgiler bulunur. Duha suresi okunuşu bilmek önem arz eder. Duha suresi okunuşu gün içerisinde sık sık yapılmalıdır; çünkü bu surenin fazileti, faydaları ve yararları olduğuna inanılır. Ezberlemek ve dinlemek isteyenler için Duha suresi anlamı (meali), Arapça yazılışı, Türkçe okunuşu, fazileti ve dinle seçeneği hakkında bilgiler haberimizde yer alıyor.
DUHA SURESİ OKUNUŞU
Bismillahirrahmânirrahîm.
DUHA SURESİ DİNLE
DUHA SURESİ TÜRKÇE ANLAMI (DİYANET MEALİ)
Rahmân ve Rahîm olan Allah’ın ismiyle.
DUHA SURESİ ARAPÇA YAZILIŞI
DUHA SURESİ NUZÜL
Mushaftaki sıralamada doksan üçüncü, iniş sırasına göre on birinci sûredir. Fecr sûresinden sonra, İnşirâh sûresinden önce Mekke’de inmiştir. Rivayete göre Fecr sûresinin inişinden sonra öncekine nisbetle daha kısa bir süre vahiy kesilmiş, müşrikler bu olayı kullanarak Hz. Peygamber’e, “Herhalde rabbin sana darıldı ve seni terketti” demişlerdi. Bu sözlerden dolayı Hz. Peygamber’in duyduğu üzüntü üzerine bu sûre inmiştir (Taberî, XXX, 148).
Bizim iniş sıralamasında esas aldığımız bu rivayet dışında, Duhâ sûresinin iniş tarihine dair başka rivayetler de vardır: 1. İlk vahiyden (Alâk ve Müddessir sûrelerinin ilk âyetlerinden) sonra uzunca bir süre vahiy kesilmiş, tekrar başladığında ilk olarak Duhâ sûresi gelmiştir. 2. Necm sûresinde geçen “Cebrâil”i bütün azametiyle görme ve ona iyice yaklaşma” sonucu Hz. Peygamber’de oluşan heyecan ve sarsıntı yatışsın diye bir süre vahiy kesilmiş, sonra Duhâ sûresi gelmiştir (İbn Kesîr, VIII, 287-288, 445-446; Şevkânî, V, 378). Vahyin mâkul sebeplerle kesilip araya fâsılaların girmesi her seferinde muhaliflerin dedikodu yapmalarına vesile olmuş, Allah da bu sûreyi göndererek resulünü teselli etmiştir.
DUHA SURESİ KONUSU
Müşriklerin üzücü söz ve davranışlarına karşı bir teselli olmak üzere Hz. Peygamber’e, yüce Allah’ın himayesi sayesinde çocukluğundan itibaren nice güçlükleri aşarak bugünlere geldiği hatırlatılmakta ve kendisinin de yetime, yoksula iyi davranması emredilmektedir.
DUHA SURESİ FAZİLETİ
Duha Suresi, “vahyin geçici olarak kesilmesine” ve irtibatın tekrardan başlayarak, vahyin yeniden inişine işaret etmektedir. Resul-ü Kibriya’yı (s.a.a) Allah-u Teâlâ’nın öksüzken barındırdığını, yolunu kaybetmişken yol gösterdiğini ve fakirken bulup da zengin ettiğini belirterek, teselli etmektedir.
Ayrıca “Şefaat” ve Allah Resulü’nün (s.a.a) kıyametteki “Mahmud” makamına değinilerek, Allah-u Teâlâ’nın Hz. Muhammed Mustafa Efendimize (s.a.a) verdiği keramet ve hediyeler beyan edilmektedir. Surenin sonunda da üç ahlaki ve sosyal ilke verilmektedir: Birincisi, yetimlere karşı merhametli olma. İkincisi, ihtiyaç sahiplerine yardımda bulunma ve onları geri çevirmekten sakınma. Üçüncüsü, Allah’ın verdiği nimetleri hatırlayarak, şükür etmek.
DUHA SURESİ TEFSİRİ (KUR’AN YOLU)
Duhâ kelimesi “kuşluk” anlamına gelmekle birlikte çoğu müfessirler, 2. âyetteki “gece”nin alternatifi olarak burada bütünüyle gündüz vakti için kullanıldığı kanaatindedirler. İbn Âşûr’a göre ise kelime burada da kuşluk vaktini ifade etmekte olup, bununla, tıpkı kuşluk vakti güneş ışığının yeryüzünü bütünüyle kaplaması gibi vahiy ışığının da dünyaya inip aydınlatmaya başladığına imada bulunulmuştur. 2. âyetteki gece karanlığı da Hz. Peygamber’in bu vakitte evinde veya Kâbe çevresinde sesli olarak Kur’an’ı okuduğu, müşriklerin ise onu gizlice dinledikleri vakit olup bundan dolayı bu iki vakit üzerine yemin edilmiştir. Yeminin amacı putperestlerin artık Hz. Peygamber’e vahyin gelmez olduğu, Allah’ın onu terkettiği iddialarının gerçekle ilgisinin bulunmadığını kesin bir dille belirtmektir (XXX, 394-395)
DUHA SURESİ NE ZAMAN İNMİŞTİR?
DUHA SURESİ KAÇ AYET?
DUHA SURESİ KAÇINCI SAYFA VE CÜZDE YER ALIYOR?
DUHA (VEDDUHA) SURESİ KONUSU NEYİ ANLATIYOR?
Duhâ sûresi, İslâm güneşinin yükselişini sembolize eden kuşluk vaktiyle küfür ve şirk döneminin, bitmeye yüz tutmuş karanlık bir geceyi andıran haline yeminle başlar. Allah’ın Hz. Peygamber’i terketmediği ve kendisine darılmadığı bildirilir. Hz. Peygamber’i yakın bir gelecekte büyük başarıların beklediği, peygamberlik görevinin sonunun başlangıcından daha hayırlı olacağı müjdelenir. Aslında Hz. Peygamber annesiz babasız büyüyen bir yetimken rabbi kendisini koruyup kollamış ve ona peygamberlik vermiştir. Artık rabbin desteğinden uzak kalması ve terkedilmiş bir duruma düşmesi söz konusu değildir.
Sûrenin ikinci yarısındaki âyetler ilk nazarda bir başa kakma üslûbu taşır gibiyse de dikkatle incelendiğinde böyle olmadığı görülür. Daha önce verilen nimetlerden söz edilmesi başa kakma değil peygamberlikten sonra verilecek nimetlerin daha öncekilerle kıyaslanamayacak kadar büyük olduğunu anlatmak içindir. Nübüvvetten önce resulünü kimseye muhtaç etmeyen Allah nübüvvetten sonra mı yüz üstü bırakacaktır. Artık bir peygamberden beklenen görevleri yerine getirmesi, yetime, kimsesize sahip çıkması, ihtiyacı olanları eli boş çevirmemesi gerektiği belirtilir. Sûre, rabbin nimetlerini dile getirmeyi emreden bir âyetle son bulur. Bundan da en büyük nimet olan İslâm dininin tebliğ ve tâlim edilmesi istendiği sonucu çıkarılmalıdır. Bu özellikleri ve muhtevasıyla sûre yalnız Hz. Peygamber için değil her zaman ve her yerde bütün müslümanlar için büyük bir mânevî güç ve moral kaynağıdır.
Duhâ sûresinin bir önceki Leyl sûresiyle anlam ilişkisi vardır. Leyl sûresi, iyilerin ileride hoşnut ve razı olacaklarını müjdeleyen âyetle son bulurken bu sûrede, “Rabbin sana verecek, sen de razı olacaksın” meâlindeki âyetle bu müjdeye açıklık getirilmiş olur. Bundan sonraki İnşirâh sûresi ise hem üslûp hem de anlam bakımından Duhâ sûresinin devamı gibidir. Çünkü bu sûrede Peygamber’in göğsünün genişletildiği, sırtındaki ağır yükün kaldırıldığı ve namının yüceltildiği bildirilir. Duhâ sûresinin başında yer alan, “Rabbin seni terketmedi, senden yüz çevirmedi” meâlindeki âyete karşılık İnşirâh sûresi, “Öyleyse sen de sadece rabbine yönel” âyetiyle son bulur.
DUHA SURESİNE NEDEN BU İSİM VERİLMİŞTİR?
DUHA NEDİR, NE ANLAMA GELİR?
DUHA SURESİ NE ZAMAN OKUNMALI?
Duha (Vedduha) suresi, zaman ve mekân ayırt etmeksizin okunabilen sureler arasındadır. Kişi, sıkıntıya, derde ya da kedere düştüğü durumlarda Duha suresine başvurabilir.
Duha suresini her gün sabah namazından sonra okuyan kimse, her türlü kötülüklerden korunur.
Duha suresini okuyan kimsenin evinde geçimsizlik olmaz; bolluk ve bereket artar.
Ahirette Yüce Allah’ın şefaatine sığınmak isteyenler Duha suresini namazlarında da okumalıdır.
Oruç için niyetlenirken ve oruç açıldığı sırada da bu sure okunabilir.
DUHA SURESİ NE İÇİN OKUNUR, NEYE İYİ GELİR?
Duha ya da Vedduha suresi, maddi ve manevi bütün dertleri, sıkıntıları gidermek ile gönül ferahlığına erişmek için okunur.
Yüce Allah’ın merhametine ve bağışlayıcılığına sığınıarak onun her şeyi gören, her derde derman olduğunu hatırlamak amacıyla da başvurulur.
Oruca niyet ederken ve orucu açarken okunmasının yanı sıra, maddi sıkıntılardan kurtulmak, zenginleşmek ve yalnız hissedildiğinde rahatlamak için de okunacak bir suredir.
DUHA SURESİ NASIL KOLAY EZBERLENİR?
Kur’an-ı Kerim’de yer alan bütün surelerin kolay ezberlenmesi için bol bol tekrar yapılması gereklidir. Duha suresi ezberlemek isteyen bir kişi, her ayeti en az üç kere okumalı ve sesli bir şekilde tekrar yapmalıdır.
DUHA SURESİ ÖLÜLERE OKUNUR MU?
İslam âlimlerinin ölülere okunan dualar ve sureler konusunda farklı görüşleri vardır.
Buna karşın, Duha (Vedduha) suresinin ölülere okunmasında bir sakınca yoktur. Mezarlık ziyaretlerinde okunabilir.
DUHA SURESİ ABDESTSİZ OKUNUR MU?
Vakıa suresi, 79. ayette “Temizlenmiş olanlardan başkası ona el süremez.” şeklinde emredilir. Bu nedenle, cünüp olan ya da abdestsiz birisinin Kur’an-ı Kerim’e el süremeyeceği gibi herhangi bir ayeti de okuyamaz.
Özetle, abdesti olmayan birisi, Kur’an-ı Kerim’e el dokundurmadan ezberinden bildiği ayet ve sureleri okuyabilir. Bu caizdir; ancak abdestsiz olan birisi Kur’an’a dokunarak Duha (Vedduha) suresini okuyamaz. Ayet el-Kürsi, Fatiha ve İhlas gibi ayet ve sureleri okumak isteyen kimse, bunları dua niyetiyle okursa caizdir. (Elmalılı Hamdi YAZAR, Tefsir, Vakıa 79. ayet in izahı; Celal Yıldırım, İslam fıkhı, IV/157)
Keza, başörtüsü olmadan da Duha suresi okunabilir; ancak Kur’an’a saygıdan dolayı başörtülü olmak daha iyidir.
DUHA SURESİ ADETLİYKEN OKUNUR MU?
EZBERLEMENİZ İÇİN DİĞER SURELER VE DUALAR